Aktem prawnym, który reguluję kwestię posiadania narkotyków w Polsce jest  ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii.   Warto na wstępie określić najpierw prawną definicję tzw. „posiadania”, by w pełni zrozumieć czym jest posiadanie narkotyków.

Zgodnie zatem z tezą uchwały SN w składzie 7 sędziów z dnia 27 stycznia 2011 r., sygn. I KZP 24/10, „Posiadanie środka odurzającego lub substancji psychotropowej w rozumieniu art. 62 ustawy z dnia 21 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485 ze zm.) jest każde władanie takim środkiem lub substancją, a więc także związane z jego użyciem lub zamiarem użycia.”. 

Art. 62 U.P.N.

„1. Kto wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

2. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”

 

Kiedy jest zaostrzona odpowiedzialność za posiadanie narkotyków  ?

Przepis wprowadza surowszą karę – do 10 lat pozbawienia wolności – za posiadanie środka w znacznej ilości, przy czym sam kodeks nie definiuje tego pojęcia. Sądy próbując poradzić sobie z tak niejasno zdefiniowanym pojęciem próbowały określić ilość, którą będzie można uznać za znaczną wskazując na przykład na 2 kg substancji czynnej, z której to masy może powstać kilkadziesiąt porcji środka. Sąd Najwyższy, który w postanowieniu z 23 września 2009 r., sygn. I KZP 10/09 uznał, że mamy z nią do czynienia, kiedy posiadana ilość „mogłaby jednorazowo zaspokoić potrzeby co najmniej kilkudziesięciu osób uzależnionych”.

Orzecznictwo w tym temacie jest jednak niejednolite, a każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie.. Doświadczenie pokazuję, że różne Sądy przyjmują różne wartości.

 

Kiedy jest złagodzona odpowiedzialność za posiadanie narkotyków ?

Kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku przewidziana jest dla sprawców w przypadku popełnienia czynu mniejszej wagi. Również i w tym przypadku ustawodawca nie określił jasno ilości narkotyku, jaka umożliwia zakwalifikowanie posiadania jako czyn mniejszej wagi. Sądy orzekając w tego rodzaju sprawach nie biorą pod uwagę jedynie ilości narkotyku wystarczającej na zaspokojenie potrzeb sprawcy – np. 2 g. marihuany, ale oceniają przede wszystkim społeczną szkodliwość danego czynu uwzględniając – rozmiar wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu oraz motywację sprawcy.

 

Kiedy policja może dokonać przeszukania?

Aby przedstawić sprawcy zarzut z Art. 63 U.P.N. ust. 1 u.p.n. organy ścigania muszą dysponować odpowiednim materiałem dowodowym. Szczególne znaczenie w przypadku omawianego przestępstwa będzie miało ujawnienie miejsca uprawy i procesowe zabezpieczenie dowodów.

Zgodnie z art. 219 kpk policja lub prokurator mogą dokonać przeszukania pomieszczeń i innych miejsc, w celu znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym (w tym przypadku określonych roślin), jeżeli istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że wymienione rzeczy tam się znajdują.

Z czynności takiego przeszukania musi zostać sporządzony protokół, z którym podejrzany ma prawo się zapoznać i wnieść ewentualne uwagi. Sama decyzja o przeszukaniu mieszkania musi zostać wydana w formie postanowienia o przeszukaniu, bądź późniejszego postanowienia o zatwierdzeniu przeszukania, których doręczenia masz prawo żądać.

 

Czym różni się posiadanie marihuany od posiadania np. amfetaminy czy kokainy?

„Dla przypisania oskarżonemu odpowiedzialności z Art. 62 U.P.N. ust. 2 u.p.n. nie jest konieczne dokładne ustalenie, ile substancji aktywnej (zabronionej) znajduje się w tabletkach i proszku. Chociaż substancje psychotropowe będące przedmiotem nielegalnego obrotu (posiadania) z reguły nie są czystym narkotykiem z uwagi na mogące się pojawić w procesie produkcji zanieczyszczenia albo celowe dodawanie zwiększających masę tzw. wypełniaczy, to w toku postępowania w celu wydania prawidłowego orzeczenia nie zachodzi konieczność oddzielenia (w zależności od procentowej jakości narkotyku) innych substancji.” (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2014, sygn. Akt III KK 208/14

Wykładnia przepisów ustawy prowadzi do wniosku, że dla umorzenia postępowania na podstawie Art. 62a U.P.N. nie ma w zasadzie znaczenia rodzaj środka odurzającego lecz wyłącznie ilość. Policja i Prokuratura błędnie uzależniają umorzenie postępowania na podstawie Art. 62a U.P.N. od rodzaju posiadanego narkotyku choć oczywiście rodzaj środków odurzających ma bezpośrednie przełożenie na „ilość” w rozumieniu tzw. porcji handlowych.

 

Kara za posiadanie narkotyków na własny użytek

Jeśli w wyniku zatrzymania postawiono Ci zarzuty posiadania narkotyków a Ty :

– posiadałeś je w ilości nieznacznej,

– przeznaczone były tylko na twój własny użytek, a orzeczenie kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności czynu i stopień społecznej szkodliwości,

to prokurator lub sąd mogą umorzyć postępowanie. Warto podkreślić, że prokurator może umorzyć postępowanie już przed jego wszczęciem. Może to też zrobić sąd, gdy postępowanie już się toczy. Co jednak ważne, umorzenie to jest fakultatywne i nikt nie ma obowiązku jego zastosowania. Gdy do niego nie dojdzie, wówczas toczy się „normalny” proces wraz z całym postępowaniem dowodowym, gdzie finalnie zapada wyrok.

 

Zostałem zatrzymany i znaleziono u mnie narkotyki, co robić?

Jeśli zostałeś zatrzymany i znaleziono przy Tobie narkotyki np. marihuanę, jak najszybciej skontaktuj się z adwokatem. Przy przesłuchaniu w charakterze podejrzanego warto pamiętać, że ma się prawo do odmowy odpowiedzi na pytania.

Policja co do zasady wykonuję w takich sytuacjach tzw. narkotest, czyli dokona wstępnego sprawdzenia czy znaleziona substancja jest narkotykiem. Z czynności spisywany jest protokół.

Należy wskazać, że narkotest nie jest rozstrzygający, a zaledwie wskazuje, że substancja prawdopodobnie jest narkotykiem. Nie można na jego podstawie postawić zarzutów – do tego niezbędne jest wykonanie dodatkowo badań fizyko-chemicznych.

Kluczową kwestią, która bez wątpienia będzie miała wpływ na późniejsze postępownie jest także zwrócenie uwagi na ustaloną w toku postępowania przygotowawczego wagę narkotyku, gdyż bardzo częstą praktyką Policji i prokuratury jest podawanie wagi brutto – czyli z opakowaniem.

W toku postępowania przygotowawczego prokurator lub policja mogą zaproponować dobrowolne poddanie się karze ( art. 335 kpk). Nie zalecam jednak przyznawania się do winy bez konsultacji z adwokatem, gdyż oznaczać to będzie skazanie, a co za tym idzie, wpis do rejestru osób skazanych oraz ryzyko odwieszenia kary w przypadku ponownego zatrzymania pod tym samym zarzutem.