Prawo polskie wskazuję trzy sposoby powstania stosunku prawnego ojcostwa:

  1. urodzenie się w trakcie obowiązywania domniemania ojcostwa męża matki,
  2. uznanie ojcostwa
  3. ustalenie ojcostwa w wyniku orzeczenia sądu.

Wszystkie te sposoby wykluczają się wzajemnie, co oznacza, że ojcostwo jest ustalane w kolejny sposób wówczas, gdy doszło do zakwestionowania ojcostwa stwierdzonego wcześniej. Uznanie ojcostwa lub sądowe ustalenie ojcostwa stanowi podstawę wpisu do aktu urodzenia dziecka danych dotyczących osoby ojca. W razie nieustalenia ojcostwa wpisuje się do akt urodzenia dziecka jako imię ojca – imię wskazane przez przedstawiciela ustawowego dziecka (matkę), a w braku takiego wskazania – jedno z imion zwykle w kraju używanych oraz jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe – nazwisko matki.

 

Co to jest domniemanie ojcostwa męża matki?

W prawie rodzinnym istnieje domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki dziecka o ile dziecko urodziło się w trakcie trwania małżeństwa lub przed upływem 300 dni od jego ustania np. w wyniku rozwodu. Warto pamiętać, że jeśli dziecko urodziło się przed upływem 300 dni od ustania małżeństwa, ale już po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa to domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża. Wyjątek stanowi tu procedura in vitro.

 

W jaki sposób obalić domniemanie ojcostwa męża matki?

Jedynym sposobem na obalenie tego domniemania jest wytoczenie powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.

 

Na czym polega zaprzeczenie ojcostwa?

Formalnie wygląda to tak, że mężczyzna, który składa pozew musi oskarżyć w nim matkę i dziecko, a jeśli matka nie żyje – wyłącznie potomka. Na nim będzie spoczywał ciężar wykazania przed sądem, że to nie on jest ojcem. W piśmie powinien przytoczyć faktyczne zdarzenia, np. udowodnić, że w okresie poczęcia dziecka, nie było go w kraju lub matka dopuściła się zdrady w czasie trwania małżeństwa. Zwykle sąd dopuszcza dowód z badania DNA, który ostatecznie wyklucza ojcostwo. Zgodnie z art. 68 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne, jeżeli dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji (in vitro), na którą mąż matki wyraził zgodę.

 

Kto może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa?

Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wytoczyć mąż matki, matka oraz samo dziecko gdy osiągnie pełnoletność. Może to również zrobić prokurator.

 

Jakie istnieją terminy na złożenie powództwa o  zaprzeczenie ojcostwa?

Termin na zaprzeczenie ojcostwa zależy od tego kto żąda zaprzeczenia. Jeśli zaprzeczenia żąda mąż matki to powództwo powinien wytoczyć w terminie 6 miesięcy od momentu w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka, nie później jednak niż do dnia uzyskania przez dziecko pełnoletności. Jeśli zaprzeczenia ojcostwa żąda matka to na złożenie pozwu ma 6 miesięcy licząc od dnia urodzenia się dziecka. Z kolei dziecko może żądać zaprzeczenia ojcostwa w terminie 3 lat od momentu uzyskania pełnoletności.

 

Właściwość Sądu przy pozwie o zaprzeczenie ojcostwa.

Pozew o zaprzeczenie ojcostwa wnosi się wedle swojego wyboru do sądu rejonowego właściwego dla osoby pozwanej( właściwość ogólna)  lub uprawnionej do wniesienia pozwu.

 

Ile kosztuje wniesienie pozwu o zaprzeczenie ojcostwa

Opłata jest zawsze stała i wynosi 200 zł.

 

ZAPRZECZENIE MACIERZYŃSTWA

Czym jest zaprzeczenie macierzyństwa?

Zaprzeczenie macierzyństwa w skrócie polega na wykazaniu, że w akcie urodzenia dziecka jako matka wpisana jest kobieta która dziecka nie urodziła

 

Kto może wystąpić z pozwem o zaprzeczenie macierzyństwa?

Z pozwem o zaprzeczenie macierzyństwa może wystąpić kobieta wpisana a akcie urodzenia jako matka, rzeczywista matka oraz mężczyzna którego ojcostwo ustalono z uwzględnieniem macierzyństwa kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako matka.

 

Jakie istnieją terminy na złożenie powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa

Termin na zaprzeczenie macierzyństwa zależy od tego kto żąda zaprzeczenia. Matka oraz kobieta wpisana w akcie urodzenia jako matka powództwo może wytoczyć w terminie 6 miesięcy  licząc od dnia sporządzenia aktu urodzenia dziecka. Mężczyzna może je wytoczyć w terminie 6 miesięcy od momentu w którym dowiedział się, że kobieta wpisana w akcie urodzenia nie jest matką, ale nie później niż do uzyskania przez dziecko pełnoletności. Dziecko może wystąpić o zaprzeczenie macierzyństwa w terminie 3 lat od momentu uzyskania pełnoletności.

 

Gdzie należy wnieść pozew o zaprzeczenie macierzyństwa?

Pozew o zaprzeczenie macierzyństwa wnosi się wedle swojego wyboru do sądu rejonowego właściwego dla osoby pozwanej lub uprawnionej do wniesienia pozwu.

 

Ile kosztuje wniesienie pozwu o zaprzeczenie macierzyństwa ?

Opłata jest zawsze stała i wynosi 200 zł.

 

USTALENIE POCHODZENIA DZIECKA – UZNANIE OJCOSTWA

Kto może uznać dziecko?

Uznać dziecko może osoba która ukończyła 16 lat i nie ma podstaw do jej ubezwłasnowolnienia.

 

jaki jest procedura uznania dziecka?

Przepisy kodeksu rodzinnego stanowią, że dziecko można uznać przed kierownikiem stanu cywilnego, a w nagłych przypadkach przed notariuszem wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta, starostą, marszałkiem województwa, sekretarzem powiatu lub gminy

 

Jaki jest czas na uznanie dziecka?

Uznanie dziecka nie może nastąpić po uzyskaniu przez dziecko pełnoletności, a jeśli zmarła przed uzyskaniem pełnoletności to w przeciągu 6 miesięcy od momentu, w którym mężczyzna dowiedział się o śmierci dziecka, nie później niż do momentu, gdy dziecko stało by się pełnoletnie.

 

SĄDOWE USTALENIE OJCOSTWA

Kto może żądać sądowego ustalenia ojcostwa?

Sądowego ustalenia ojcostwa może żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka.

 

Jaki jest termin na wystąpienie z żądaniem sądowego ustalenia ojcostwa?

O ustalenie ojcostwa matka oraz ojciec nie mogą wystąpić w chwili uzyskania przez dziecko pełnoletności jak również po jego śmierci.

 

Czym jest  domniemanie ojcostwa przy sądowym ustaleniu ojcostwa?

Domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem dziecka, albo ten kto był dawcą komórki rozrodczej w przypadku dziecka urodzonego w wyniku dawstwa partnerskiego w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji.

 

Gdzie należy wnieść pozew o ustalenie ojcostwa?

Pozew o ustalenie ojcostwa wnosi się wedle swojego wyboru do sądu rejonowego właściwego dla osoby pozwanej lub uprawnionej do wniesienia pozwu.

 

Jaki jest koszt wniesienia pozwu o ustalenie ojcostwa?

Pozew o ustalenie ojcostwa zwolniony jest od kosztów sądowych